Ang Mapulang Pinta para sa Maputlang Puta ni Marc Ace B. Palaganas

Ika- 15 ng Mayo, 2001 – Tila hungkag na kadiliman ang bumabalot sa madawag na bulwagan. Dumako ang kanyang hubad na talampakan sa kalagitnaan ng kawalan na tila kabisado na ang paroroonan.

Alam niyang ito’y hindi isang panggitla para sa kanyang kumpleanyo. Alam niya na sa pagpukaw ng mga umaandap-andap na baga ay hindi surpresa ang ilalantad ng karimlan sa loob ng malawig na puwang.

Nauulinigan niya ang mga mumunting kaluskusan at bungisngisan ng animo’y mga dagang nagkukubli sa kasalimuutan ng dilim, patunay na sa loob ng lagim na bumabalot sa lugar ay may mga taong kinakanlong ng lilim, nananabik sa pagningas ng mga matitingkad na alitaptap.

Ilang sandali na lang ay maaaring kumislap ang mga baga na maglalantad sa kanya mula sa kadiliman. Sa di kadingatdingat ay naramdaman niya ang tila nanghihinabang na hanging umihip sa kanyang tainga. Nangilakbot ang kanyang kalamnan, nanlata ang kanyang gulugod at nangatog ang kanyang tuhod.

“Umayos ka na!” dagliang utos ng paos na boses na kagyat na bumasag sa katahimikan.

Nangilabot ang kanyang sikmura. Sa tiniblas ng silid kanyang nasilayan ang ina at ang kanyang mga kapatid. Humampas muli ang malamig na hangin. Siya ay napatindig.

Ang araw na ito ay ang araw ni Karla. Ngayon siya’y dalawampu’t dalawang taong gulang. Gayunpaman, ang pagsiklab ng baga ay hindi isang selebrasyon, kung hindi ay isang eksplorasyon ng mga matang naghihintay na siya’y makita.

Nagliyab ang isang bolang apoy na mala-santelmo ang kinang sa kalagitnaan ng silid, sa kaibuturan kung saan manhid na nakatindig si Karla, sa sentro ng bulwagan kung saan nagmamasid ang sanlibong matang sinisilaban ng kalibugan.

Umalingawngaw ang isang nakakaaliw na musika, kabalintunaan sa magulong ugong ng pagbati na marapat sana’y gigimbal para sa kanya.

Sa pagliyab ng iba pang bolang apoy sa bulwagan, unti-unti niyang nababanaag ang dagat ng mga mabilog at nakaluwang mga mata at lahat ng ito’y nakatampol sa kanya.

Sa indayog ng musika’y gumewang-gewang ang kanyang mabilog na balakang. Mula sa kahungkagan, natabunan ng hiyawan ang malamyos na melodiya na kanyang sinasabayan.

Unti-unting lumiyab ang mga natitirang santelmo. Unti-unting nahasik ang mga makukulay na liwanag, lumatag ang katotohanan sa likod ng noo’y kalabuan, nalantad ang libumbon ng mga matang pinaghaharian ng kahalayan, nagreyna ang kahubdan ng isang mapanrahuyong monarkang umiindak sa gitna ng kaharian.

Kumurap-kurap ang mga malilikot na baga sa bahay-aliwan, ngunit nananatiling walang gatol ang mga balintataw sa pagnanasa. Sapagkat sa gitna ng pamamalagi ng mala-impyernong init ng pita ng madla ay isang sirenang tanging pulang pinta sa labi ang binabata.

Ang kanyang kahubdan ay ang pinakamatingkad na tanglaw sa kabaret. Ang atraksyong mapanghalina na nakapagparubdob sa pagnanais na matamasa ng bawat matang salaula.

Patuloy ang malamyos na tunog, ang mga matitinis na hiyawan, ang pagkiwal ng kanyang baywang hanggang sa nalulong nito ang lahat sa diwa ng kalibugan sa alindog niyang tangan.

Sinong mag-aakalang ang marikit na tataw ay anak ng isang modesta sa isang pagawaang pinaiiral ng mga mapang-abusong kapitalista. Humayo na ang kanyang ama mula sa kasalimuutan ng sanlibutan at naiwan sila sa araw-araw na pakikipagsagupa’t pakikibaka, sampu ng dalawa pa niyang kapatid na bata.

Kamakailan lamang ay tinakasan ng sigla ang ina. Kinailangan nitong operahan sa bato noong nakalipas na buwan. Sa pakaratay sa kahoy na papag, napilitan siyang pasukin ang industriya ng pagbebenta ng laman, ang pedestal na kinababagsakan ng mga pinagkaitan at latak ng lipunan. Ang mundo ng paghahandog ng panandaliang aliw sa isang kabaret sa Morato ay isang tadhanang di na niya sinubok na takasan.

Ang kanyang kinikita ay ang nagbigay lunas sa pagkagulapay ng ina. Bumalik ang dati nitong sikad. Bumalik rin ito sa edipisyong kuta ng pananamantala.

Gayunpaman, nanatili si Karla sa kalantaran sa ilalim ng lilim ng liwanag ng apog. Ito ay sa kagustuhan na mapahumpay ang ina sa pagkayod. Naniniwala siya na ang bawat pilak na kanyang inaani mula sa pagpapakita ng kanyang kahubdan ay sapat na upang buhayin silang lima at kahit pa ang iahon ang kanilang pamilya mula sa pagkadusta sa kumunoy ng karukhaan.

Kung malalaman lamang ng ina ang pinasok niyang kabuhayan.

Sa buong pag-aakala nito, siya ay isang resepsiyunista sa isang hay end na hotel sa Morato. Ang kanyang pagbabalat-kayo ay kanyang binalabalan ng pormal na bisnes sut at pulang pinta na pang-akit raw sa mga turista.

Lingid sa kanilang kaalaman, kanyang hinuhubad ang prestihiyosang kasuotan, tanging iniiwan ang pulang pinta sa kanyang  manipis at maputlang labi.

Naramdaman niya na tila namamaos na ang samyo ng tugtugin. Mababakas ang mapait na mukha ng paghihinayang mula sa madla. Ngunit kay Karla ay isang di maipaliwanag na ligaya para sa isa na namang pagpipinid ng telon ng mala- bangungot na karanasan na gabi-gabi niyang kinakabaka.

Lumaganap ang dilim.

Sa lagim na muling bumalot sa lugar, naramdaman niya ang isang kamay na may yapos na kalupi. Dumami ang mga kamay, dumami ang mga kalupi. Sa kanyang pagwawari-wari, masagana ang kanyang araw sa tulong ng salaping nakalap. Ngumiti ang labing kinulayan ng pulang pinta.

Mabilis niyang isinuot ang pambalat-kayo.

Sa di kaginsa-ginsa’y isang mainit at masilakbong kamay ang tumaban sa kanyang braso. Hinaltak siya nito sa lugar na may kalinawan. Umayon siya sa pwersang mas malakas sa kanya ng walang pagtanggi. Sabay silang tumakas sa lagim na bumabalot sa lugar. Sila’y humantong sa isang mas madilim na kwarto sa kabilang gusali.

Sa kabila ng kadiliman, kanyang nabanaag ang eleganteng halimuon ng  silid. Nararamdaman niya ang ere ng kahong kinasadlakan sa piling ng isang estranghero, isang imahe ng isang buhay na kanyang paulit-ulit na matitikman ngunit di kailanman makakamtan.

Lumiyab ang nag-iisa ngunit mala-araw na tanglaw sa ibabaw ng malatang karagatan. Sa pagkakaupo’y nasilayan niya ang di matatatwang kisig at kariktan ng estrangherong nasa kanyang harapan.

Sa pagtatagpo ng kanilang balintataw, sila’y nagkaunawaan. Kinulong ng mala-aserong bisig ang kanyang katawan, hinagkan nito ang kanyang labing natatabunan ng pulang pinta.

Kumalat ang tinta sa kanyang labi sa pagsanib nito sa estrangherong kasama niya. Ang halik na isang gabing pagsasaluhan, halik na sing-alab ng apoy na tila ba ay walang hanggang dumadarang.

Sa unang pagkakataon, siya’y nagpatihulog sa patibong. Sa unang pagkakataon, siya ay nahubdan ng isang estrangherong nananabik na mahagkan ang kanyang kabuuan, ang unang lalaking napukaw ng kanyang laman, ang unang lalaking di man lang niya batid ang pangalan at nakaraan.

Isa lamang siyang puta at ang kanyang puso’y di dapat tinatalaban ng pag-ibig. Siya ay may aliwayan sa pagmamahal sa bawat lalaking ang tingin lamang sa kanya ay isang panandaliang parausan ng pansamantalang init ng kalibugan.

Ito ang unang beses na siya’y magpapagamit at ngayo’y makikipagniig sa isang parokya. At ito ay iniaalay niya para sa kanyang pamilya.

Nababanaag na niya na sa perang kikitain ay may sapat na siyang pamuno sa hapag para sa kanyang araw. Nasasabik ang kanyang puso na umuwi ng tahanan tangan-tangan ang mga pasalubong na pagkain; sa pag-asang naghihintay ang kanyang pamilya na siya’y makapiling ngayong gabi bago maglaho ang kanyang araw.

Sa kabila ng pagkadarang sa sensasyong nadarama ay nakuha niyang tumingin sa bilog na orasan sa likod ng lalaking ngayon sa kanya’y yumayapos. Malapit nang maghating-gabi, malamang ay naghihintay na at nag-aalala ang kanyang ina.

Siya ay nabalisa.

…

Balisang-balisa na ang kanyang pag-iisip sa kung nasaan nang lupalop naroroon ang anak. Napabalikwas siya sa hinihigaan, hatinggabi na ay wala pa ang kanyang panganay na dalaga. Batid niya na ito ay uuwi ng maaga para sa selebrasyon ng kanyang kumpleanyo.

Lumipas pa ang ilang minuto, tuluyan nang naglaho ang kanyang araw, ngayon ay ganap nang ika-16 ng Mayo. Naghari ang panghihinayang sa kanyang lumang mukha. Hindi man lamang niya ito nabati; hindi man lamang siya nakapagpasalamat dito para sa dakilang pagpapagal na ibinuhos nito sa kanilang pamilya, sa pagsusugpong ng ibayo pang mga taon sa kanyang buhay.

Kung kaya’t kahit anong mangyari ay nais niyang maiabot ang handog na pasasalamat sa kanyang anak, isang lipistik na pinagbuhusan ng isang linggong sweldo, ang pulang pintang mahalaga sa bawat resepsiyunista, ang pulang pinta na pang-akit sa mga turista.

Mula sa isang malakas na pwersa na umagos mula sa kanyang kaibuturan, siya ay tumindig, dinaklot ang pulang pinta at niluwa ng dampang tinitirhan.

…

Pinilit ng estrangherong alisin ang kanyang pagkabalisa. Hinagkan niya ito ng mahigpit. Pinilit nitong paligayahin ang puta at nagtagumpay siya. Tinakasan ito ng sarili, nadala ng mabagsik na agos, natangay ng daluyong sa bawat indayog ng pagniniig nilang dalawa.

Siya’y nagalak, napagod, nanghina, nahimbing, nakalimot.

…

Naglaho ang init mula sa katawan na isang gabing bumalot sa kanya,. Dumampi sa kanya ang malamig na init na inilalabas ng pebong tumatagos sa eleganteng durungawan.

Siya ay kagyat na napaso at napabalikwas.

Wala na ang estrangherong umangkin sa kanyang kahubdan sa isang gabimg tila ba ay walang hanggan. Naiwan na lamang doon ang isa pang panibagong kalupi, ngunit mas malaki, mas marami.

Sumagi sa isip niya ang kanyang araw, naglaho na ito, natabunan ng ngayon ang kahapon.

Siya ay napatindig sa harayang kumislap. Pagkasuot ng balatkayo’y maya-maya pa ay iniluwa ng eleganteng siwang.

Nagunita niya ang kaniyang ina, ang mga kapatid, ang selebrasyon ng  kanyang araw. Parang kabayo’y bumayo ang pintig ng kanyang puso. Hinanap ng mata ang pinakamadaling lagusan sa pasikot ng mataring na gusali. Nangangatog pa ang mga kamay nang matagpo ang kahong mas matulin sa hagdanan. Matindi ang kanyang kaba, kung bakit ay hindi niya alam.

Lumagapak ang kahon sa unang palapag. Gumitaw ang puta sa pagbukas ng pinto suot-suot ang bisnes sut, ngunit ang pulang tinta’y kumulabo.

Bumagal ang pag-usad ng oras. Sa labas ng edipisyong pinagdausan ng isang gabing ligaya at aliw, ay isang karagatan ng mga usisero, nakalibumbon sa iisang taong sa kanyang paniniktik ay nakabulagta, walang malay, kinumutan ng maningning na pulang pinta ang buong katawan.

Siya ay napatigagal sa nakita. Pinilit niyang lumapit ngunit kusang nanghina ang kanyang paa. Sumalampak ang maruming katawan sa lupa habang mulat at dilat ang mata sa pagmamasid sa kaligaligan ng mga tao.

Namutla ang labing noon ay walang pinta. Iyon ang kanyang ina, ang mabini, ang dakilang anyo nang isang nilalang na dalawampu’t dalawang taon niyang minahal.

Pinilit niyang di maniwala sa imahe ng inang nakaratay sa gitna.

“Nanay… nasa bahay ang aking nanay at naga-antay sa aking pag-uwi. Di siya pupuntang hotel, wala siyang dahilan para pumuntang hotel! Hotel? Hindi ako resepsyunist ng hotel.. Resepsyunist?” nangatal si Karla. Namutla sa pagkagimbal.

“ Hinde! ‘Tang ina, isa akong puta!” sumiklab ang timba ng luhang umagos mula sa kanyang kaibuturan.

Pinilit niyang magtungo sa sentro ng kumpulan. Hinawi ang mga baging sa kagubatan ng paghihinagpis at kapanglawan.

Hinagkan niya ang kanyang ina ngunit tinakasan na ng init ang katawan nito.

“Alas-dose ng gabi ng makarating ito sa tawiran papuntang Kabayan. Sa di malamang dahilan, e parang may hinahabol ang iyong ina. Nagmamadali itong tumawid kahit di pa ito berde. Dumaan ang isang trak…”

Marami ang sinabi ng lalaki ukol sa mga huling oras ng kanyang ina. Ngunit tila siya ay nabingi matapos umagos ang mga butil ng kristal mula sa lagusan ng kanyang pagkanilalang.

“Tingin ko, ito ay para sa iyo,” ani ng naka-unipormeng mama sa likuran niya.

Inabot ng lalaki ang isang pulang pinta.

Namutla ang puta sa nakita.